หากคุณเคยมีอาการท้องผูก คุณจะรู้ดีว่ามันอึดอัดและแย่แค่ไหน แน่นอนว่าคุณจะต้องรีบหาวิธีจัดการเอาเจ้าก้อนความอึดอัดออกจากร่างกายของคุณ แต่ถ้าอาการท้องผูกในเด็กล่ะคะ พวกเขาจะทำอย่างไร?
เพราะเด็กน้อยนั้นยังไม่สามารถสื่อสารบอกกับเราได้ว่าเกิดอะไรขึ้นกับร่างกายของเขา อาการท้องผูกในเด็ก จึงเป็นเรื่องที่คุณพ่อคุณแม่จะต้องเอาใจใส่ และเป็นคนสังเกตด้วยตนเองค่ะ และถ้าหากคุณพ่อคุณแม่พบว่าเด็ก ๆ ของเรามีอาการท้องผูก ก็ต้องรีบหาทางแก้ไขอย่างเร่งด่วนนะคะ เพราะว่าท้องผูกในเด็กนั้นส่งผลกระทบทั้งต่อสุขภาพร่างกาย จิตใจ รวมถึงพัฒนาการของเด็กอีกด้วย
บทความนี้ Berlin GI Life จะชวนคุณพ่อคุณแม่ไปทำความเข้าใจ ถึงเรื่องท้องผูกในเด็กกันค่ะ
ท้องผูกในเด็กไม่ใช่เรื่องเล็ก ๆ ถ้าไม่รีบแก้ไข
อาการท้องผูกเป็นอาการที่เราพบได้บ่อย ๆ ในเด็กทุกช่วงวัยไม่ต่างกับผู้ใหญ่เลยค่ะ และการดูแลอาการท้องผูกในเด็กที่ไม่ถูกต้อง หรือการที่เราละเลย รู้ไม่เท่าทันโรค ไม่ได้สังเกตความผิดปกติของลูก อาจจะส่งผลให้เกิดอาการท้องผูกเรื้อรัง หรือรู้สึกเจ็บปวดเวลาขับถ่าย และแย่ที่สุดอาจจะทำให้ควบคุมการอึไม่ได้ เพราะมีอึตกค้างในล้ำไส้ วันดีคืนดีก็จะไหลออกมาเปรอะเปื้อน ทำให้เด็ก ๆ สุขภาพจิตเสีย ขาดความมั่นใจ
ดังนั้น ก่อนที่เรื่องท้องผูกจะลุกลามไปเป็นเรื่องใหญ่ เรามาดูกันค่ะว่า เราจะสังเกตอาการท้องผูกในเด็ก และช่วยเหลือเค้าได้อย่างไรบ้าง
อาการท้องผูกของเด็กในช่วงวัยต่าง ๆ
อาการท้องผูกในเด็ก คือการที่เด็ก ๆ ขับถ่ายได้น้อยหรือขับถ่ายได้ยากกว่าปกติ เราอาจจะสังเกตว่าเด็ก ๆ ขับถ่ายได้น้อยกว่า 3 ครั้งใน 1 สัปดาห์ หรือขับถ่ายได้น้อยกว่าปกติของเขา อย่างไรก็ตาม อาการท้องผูกของเด็กในแต่ละช่วงวัยนั้น มีลักษณะอาการและสาเหตุของการท้องผูกที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับช่วงอายุค่ะ
อาการท้องผูกในเด็กทารก
เด็กทารกนั้น โดยปกติแล้วจะทานนมแม่ หรือนมผงและน้ำเปล่าเท่านั้น ทั้งนี้การเปลี่ยนนม การทานนมผง หรือการเสริมอาหารแข็งก่อนวัย สามารถทำให้เกิดอาการท้องผูกในเด็กทารกได้ หากเราสังเกตว่าลูกอึยาก ร้องไห้ตอนขับถ่าย อึของลูกแข็งเป็นก้อนเล็ก ๆ คล้ายก้อนกรวด แสดงว่าลูกน้อยของเรา น่าจะมีอาการท้องผูกแล้วล่ะค่ะ ซึ่งอาการเหล่านี้อาจมีสาเหตุหรืออาจเป็นสัญญาณบอกถึงอาการแพ้ หรือได้รับอาหารตามวัยไม่ถูกต้องค่ะ
อาการท้องผูกในเด็กวัยหัดเดิน
เด็กในวัยหัดเดิน เป็นวัยที่สามารถพบอาการท้องผูกได้มาก ส่วนหนึ่งเป็นเพราะว่าช่วงวัยของเด็กในระยะนี้ควรได้รับสารอาหารจากแหล่งต่าง ๆ ที่มากกว่านมแม่ หรือนมผงแล้ว
หากเด็ก ๆ ได้รับอาหารที่มีใยอาหารน้อย ดื่มน้ำหรือของเหลวน้อย ก็อาจจะทำให้อึเหนียว แห้งแข็ง หรือมีอาการท้องผูกได้ง่าย
อาการท้องผูกของเด็กช่วงวัยนี้มีอาการคล้ายกับเด็กทารกตามที่ระบุไว้ข้างต้น แต่ในเด็กวัยหัดเดินจะมีข้อสังเกตเพิ่มเติม เช่น อึก้อนใหญ่ผิดปกติ เนื่องจากการสะสมนานในลำไส้ เด็กมีอาการท้องแข็ง ท้องบวม มีปัญหาท้องอืด มีเลือดเจือปนในอึ หรือมีเลือดติดที่กระดาษชำระ เนื่องจากอึแข็งจนเกิดแผลบริเวณรอบรูทวารหนัก เป็นต้น
อาการท้องผูกในเด็กโต
ในเด็กโตนั้น นอกจากอาการดังกล่าวข้างต้นแล้ว เด็กโตอาจบ่นว่าปวดท้อง และมีอึเหลวเปรอะเปื้อนในชุดชั้นใน เนื่องจากการท้องผูกนาน ๆ ทำให้มีอุจจาระสำรองในทวารหนัก
โดยส่วนใหญ่ในเด็กโตที่มีอาการท้องผูก จะพบว่าเด็ก ๆ มักจะมีอาการเจ็บปวดขณะขับถ่าย อึแข็งขับถ่ายยาก จนมีอาการหลีกเลี่ยงไม่ยอมขับถ่ายเนื่องจากกลัวความเจ็บนั่นเอง
แล้วเราจะแก้ปัญหาท้องผูกในเด็กได้อย่างไรบ้าง?
ทบทวนดูหน่อยว่าเด็ก ๆ ของเราได้รับอาหารเหมาะสมตามวัยหรือยัง
การได้รับอาหารที่เหมาะสมตามวัย คือเรื่องที่สำคัญมาก ๆ และเป็นปัจจัยที่ส่งผลโดยตรงต่ออาการท้องผูกในเด็กค่ะ
ทารกอายุต่ำกว่า 6 เดือนต้องการนมผสมและนมแม่เท่านั้น ไม่ต้องการของเหลวอื่น ๆ หากคุณให้อาหารแข็งหรือซีเรียลกับทารกอายุต่ำกว่า 6 เดือน ให้หยุดให้อาหารเหล่านี้ แล้วดูว่าอาการดีขึ้นหรือไม่นะคะ
ดูแลเด็ก ๆ ให้ดื่มน้ำมากขึ้น
อาการท้องผูกอาจเกิดขึ้นได้เมื่ออุจจาระแห้งและแข็ง การดื่มน้ำมาก ๆ จะช่วยทำให้อุจจาระนิ่มลง ทำให้การขับถ่ายของเด็ก ๆ ในทุกวัยง่ายขึ้นค่ะ
ทั้งนี้หากลูกน้อยของคุณอายุมากกว่า 6 เดือน คุณสามารถให้น้ำครั้งละ 2 ถึง 3 ออนซ์เพื่อบรรเทาอาการท้องผูก แต่ถ้าเป็นเด็กโต ก็ให้เค้าฝึกดื่มน้ำเยอะ ๆ บ่อย ๆ จนเป็นนิสัยได้เลยค่ะ ดีต่อระบบขับถ่ายและสุขภาพโดยรวมแน่นอนค่ะ
เสริมทัพด้วยการดื่มน้ำผลไม้
นอกจากการดื่มน้ำสะอาดอย่างเพียงพอแล้ว ตัวช่วยที่สำคัญที่ช่วยลดอาการท้องผูกได้ดีคือ น้ำผลไม้
เพราะน้ำผลไม้บางชนิดมีซอร์บิทอลหรือสารให้ความหวาน ซึ่งสามารถทำหน้าที่เป็นยาระบายได้ ในเด็กเล็กที่มีอายุอย่างน้อย 6 เดือน ขึ้นไป คุณสามารถให้น้ำผลไม้ที่เด็ก ๆ ทานได้และช่วยในการขับถ่ายได้ปริมาณ 2 – 4 ออนซ์ เช่น น้ำแอปเปิ้ล 100 เปอร์เซ็นต์ น้ำลูกพรุน หรือน้ำลูกแพร์ค่ะ
เพิ่มอาหารที่มีไฟเบอร์สูง
อาหารที่มีกากใยต่ำเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลต่ออาการท้องผูกในเด็ก
สิ่งสำคัญที่คุณพ่อคุณแม่จะลืมไม่ได้เมื่อต้องการแก้ปัญหาท้องผูกในเด็ก คือการเพิ่มปริมาณอาหารที่มีใยอาหาร หรือไฟเบอร์สูงให้กับเด็ก ๆ ไม่ว่าจะเป็น ผลไม้ ผัก และธัญพืชไม่ขัดสี
คุณพ่อคุณแม่สามารถคำนวณปริมาณไฟเบอร์ที่เหมาะสมที่เด็ก ๆ ต้องการได้รับต่อวันด้วยวิธีนับอายุ และบวกเพิ่มด้วยจำนวน 5 ค่ะ เช่น ถ้าลูกของคุณอายุ 8 ขวบ พวกเขาจะต้องได้รับไฟเบอร์ 8+5 เท่ากับ 13 กรัมต่อวัน เป็นต้น
สำหรับบ้านไหนที่ลูกทานผัก ผลไม้ หรืออาหารที่มีกากใยได้ยาก ให้มองหาตัวช่วยเสริมไฟเบอร์ที่ปลอดภัยสำหรับเด็กได้ค่ะ
ชวนเด็ก ๆ ขยับร่างกาย ออกกำลังกาย
การออกกำลังกาย การขยับร่างกาย เป็นการช่วยกระตุ้นการหดตัวของลำไส้ และการเคลื่อนไหวของลำไส้ ทำให้การขับถ่ายเป็นไปได้ง่ายขึ้น เพื่อระบบการขับถ่ายที่ดี คุณพ่อคุณแม่ต้องชวนเด็ก ๆ ออกกำลังกายกันนะคะ
เลือกใช้ยาระบายที่เหมาะสำหรับเด็ก
การรักษาอาการท้องผูกในทารก เด็กเล็ก และเด็กโต หากการรักษาที่บ้าน หรือการปรับพฤติกรรมไม่ช่วยให้อาการท้องผูกดีขึ้น อาจจะมีความจำเป็นต้องใช้ตัวช่วยในการกระตุ้นการขับถ่าย เช่น การใช้ยาระบายที่เพิ่มพรีไบโอติก อาหารของจุลินทรีย์ที่ดีในร่างกาย เพื่อช่วยการขับถ่ายโดยไม่กระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ เช่น ยาระบาย lactulose ซึ่งเป็นยาระบายชนิดเพิ่มน้ำในลำไส้ (osmotic laxatives)
อย่างไรก็ตาม การใช้ยาระบาย ควรปรึกษาแพทย์ หรือ เภสัชกร ก่อนการใช้ยาค่ะ
ผลิตภัณฑ์ Lactulose จาก Berlin ตัวช่วยที่ปลอดภัยสำหรับเด็กท้องผูก
เพราะอาการท้องผูกในเด็กนั้น อาจจะส่งผลกระทบกับสุขภาพเกินกว่าเด็ก ๆ จะรับมือได้ หากการปรับพฤติกรรมในเบื้องต้น ยังไม่สามารถลดอาการท้องผูกในเด็กได้ทันท่วงที Berlin ขอแนะนำผลิตภัณฑ์ ยาระบาย lactulose 667 g/l ที่มีความปลอดภัยสูง สามารถใช้ได้ทั้งกับคนทั่วไป คุณแม่ตั้งครรภ์ และเด็กอายุ 1 ปี ขึ้นไปค่ะ
ผลิตภัณฑ์ Lactulose เป็นยาระบายชนิดเพิ่มน้ำในอุจจาระ มี lactulose ซึ่งเป็นพรีไบโอติก อาหารของจุลินทรีย์ที่ดีในร่างกาย จึงช่วยขับถ่ายโดยไม่กระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ ไม่ดูดซึมในทางเดินอาหาร จึงปลอดภัยต่อลูกน้อย
นอกจากนี้ ยังมาในรูปแบบน้ำ มีรสชาติหวาน ทานง่าย เหมาะสำหรับเด็กมาก ๆ ใช้เพียงวันละ 1-3 ช้อนชาโดยผสมกับน้ำ น้ำผสมไม้ หรือนม ก็ช่วยให้เด็ก ๆ ขับถ่ายได้ง่ายขึ้น ลดปัญหาท้องผูกได้ดี ทั้งนี้คุณพ่อคุณแม่ควรใช้ร่วมกับการปรับพฤติกรรมเพื่อส่งเสริมสุขภาพที่ดีในการขับถ่ายในระยะยาวด้วยนะคะ
สรุป
สุดท้ายแล้ว Berlin GI Life อยากจะบอกกับคุณพ่อคุณแม่ทุกท่านว่า ปัญหาท้องผูกในเด็กนั้น ไม่ใช่เรื่องเล็ก ๆ ที่คุณพ่อคุณแม่จะมองข้ามได้ค่ะ หากเราพบว่าการปรับพฤติกรรม ตามข้อมูลที่กล่าวมาทั้งหมดนั้นไม่ได้ผล เด็ก ๆ มีภาวะท้องผูกต่อเนื่องมากกว่า 2 สัปดาห์ ไม่ค่อยทานอาหาร เบื่ออาหาร น้ำหนักลด มีไข้หรือปวดมากเมื่อขับถ่าย อาการเหล่านี้เป็นข้อบ่งชี้ว่าควรปรึกษาแพทย์ เพื่อหาแนวทางการแก้ไขที่ถูกต้องต่อไปนะคะ
สุขภาพดีเริ่มต้นที่ทางเดินอาหารค่ะ
Berlin GI Life
